Bouw stroom leeg, wel meer (eenmans)bedrijven

Van alle mensen die in 2008 in de bouw werkten, waren er zes jaar later bijna 200.000 uitgestroomd. Minder dan de helft van de uitstromers had in 2014 elders werk gevonden. De instroom was beperkter in omvang, waardoor het aantal personen werkzaam in de bouw met 79.000 is afgenomen.
Bijna 93.000 uitstromers sinds 2008 waren ergens anders aan de slag. Veel voormalig werkenden in de bouw kwamen in de industrie (bijna 15%) en de handel (bijna 14%) terecht. Nagenoeg een kwart van alle uitstromers werkte in 2014 in de uitzendbranche. Mogelijk werkt een deel van deze personen via een uitzendconstructie alsnog weer in de bouw.
De meeste uitstromers, ruim 105.000, werkten in 2014 helemaal niet (meer). Ongeveer 10% van alle uitstromers kreeg in 2014 een werkloosheidsuitkering, 7% een arbeidsongeschiktheidsuitkering en 4% zat in 2014 in een andere sociale uitkering. Zo’n 18% van de 198.000 uitstromers ging met pensioen.
Tegenover de uitstroom staat wel een instroom van personeel in de bouw, maar die was beperkter in omvang. In 2014 werkten er 119.000 personen in de bouw die er in 2008 nog niet werkten. Het merendeel (circa 60%) werkte voorheen elders (industrie, detailhandel, uitzendbranche). 22% van de nieuwkomers kwam vanuit de schoolbanken. Een op de twintig nieuwelingen in de bouw was afkomstig uit het buitenland.
Deze cijfers zijn gebaseerd op de groep werkenden die als hoofdactiviteit een baan in de bouw hadden en van wie de inkomensgegevens via de Belastingdienst bekend zijn. Van naar schatting minimaal 55.000 mensen ontbreken de cijfers. Dit betreft onder meer zwartwerkers. Daarnaast worden ook uitzendwerkers die in de bouwbranche actief zijn niet meegeteld omdat ze officieel in de uitzendbranche werken.
De flinke daling van het aantal werkenden in de bouw heeft weerslag gehad op de samenstelling van de populatie die wel in de bouw werkt. Een belangrijke verschuiving is die van werknemer naar zelfstandig ondernemer. In 2008 was 21% van de werkenden in de bouw zelfstandig ondernemer (98.000 personen). Zes jaar later was dat 28% (110.000 personen). Terwijl het aantal werkenden in de bouw kelderde, nam het aantal zelfstandige ondernemers juist toe. In andere bedrijfstakken was die verschuiving doorgaans niet zo groot. Zo’n 14.600 personen die in 2008 nog in loondienst waren in de bouw, waren in 2014 voor zichzelf begonnen. Iets minder dan 3.000 werkenden in de bouw bewandelden de tegengestelde route (van zelfstandige naar werknemer).
Het aantal bedrijfjes met niet meer dan één werkzaam persoon groeit al zeven jaar op rij fors. Zo fors zelfs dat ondanks de daling van de werkgelegenheid het totale aantal bedrijven in de bouw is blijven toenemen. Voor de grotere firma’s geldt de toename in aantallen niet: het aantal bedrijven met meer dan tien werkzame personen daalt. Bij de echt grote bedrijven verandert wat bedrijfsaantallen betreft niets.
Bron: CBS 3-6-2016