Te weinig capaciteit voor innen coronabelastingschulden

Tijdens de coronapandemie hebben bedrijven en zzp’ers voor € 40 miljard aan belastinguitstel gekregen. Dit heeft veel bedrijven destijds geholpen met overleven. Inmiddels hebben ondernemers ongeveer € 26 miljard van deze uitgestelde belasting afgelost. Van het resterende bedrag (ongeveer € 14 miljard) is € 5,7 miljard in gevaar. Dit bedrag zal mogelijk maar deels, of grotendeels niet worden afgelost. De Belastingdienst heeft te weinig capaciteit om daar echt werk van te maken. De omvang van de openstaande coronaschulden loopt sterk uiteen per onderneming, schrijft de Rekenkamer: van € 8 tot 1,3 miljard. De meeste schulden zitten bij MKB-bedrijven en zzp’ers, met name in de detailhandel, de bouw en onderzoek en advies. Al bij aanvang van de uitstelregeling was duidelijk dat een deel van de opgebouwde belastingschuld oninbaar zou zijn. In de laatste raming – gepresenteerd in de Voorjaarsnota 2023 – gaat de minister van Financiën uit van een oninbaar bedrag van € 2,5 miljard.

Toezicht laagste prioriteit Prioriteit ligt bij werkzaamheden die vallen onder ‘continuïteit’ en ‘bezwaar en beroep’. Toezicht krijgt de laagste prioriteit. Daaronder vallen handelingen om een schuld te innen bij ondernemers na het versturen van een dwangbevel. Dit betekent dat na het sturen van een dwangbevel nauwelijks dwangmaatregelen worden uitgevoerd. Ook kunnen deurwaarders niet aan de slag omdat de werkzaamheden eerder in het proces niet uitgevoerd kunnen worden. Ook beperkt het personeelstekort de mogelijkheid om maatwerk te bieden aan MKB’ers en zzp’ers. Bij grote ondernemingen is wel voldoende capaciteit voor maatwerk.

Dieper in de schulden Het capaciteitstekort leidt tot knelpunten in de uitvoering. Deze kunnen er toe leiden dat ondernemers zich minder gaan houden aan belastingwet- en regelgeving. Als ondernemers belastingschulden niet aflossen en de Belastingdienst daar niet op handhaaft, kan het totaalbedrag aan openstaande belastingschulden verder oplopen. Hierdoor neemt ook het risico toe dat ondernemers dieper in de schulden komen. De uitstelregeling en de coulante betalingsregeling kunnen financieel gezonde ondernemers helpen om overeind te blijven. Maar coulante regelingen kunnen ook leiden – zeker in combinatie met de capaciteitstekorten bij de Belastingdienst – tot het langer kunstmatig overeind houden van niet levensvatbare bedrijven.
Staatssecretaris Van Rij liet in een reactie aan NRC weten de conclusies uit het rapport te onderschrijven. Wel wil hij ‘op termijn’ invorderingsmaatregelen nemen tegen alle ondernemers die niet aan hun betalingsverplichting voldoen.

Bron: Algemene Rekenkamer 06-02-2024.