Toename rekening-courant is geen nieuwe lening

Als twee partijen in een rekening-courantovereenkomst een maximumbedrag aan uit te lenen gelden opnemen, mag de inspecteur van Rechtbank Gelderland de jaarlijkse toename van het rekening-courant niet aanmerken als nieuwe schulden die hij opnieuw op hun zakelijkheid toetst.
Een echtpaar is buiten iedere gemeenschap van goederen getrouwd. Zowel de man als de vrouw is firmant van een vof die een kapperszaak exploiteert. Het echtpaar laat een marktonderzoek doen naar de levensvatbaarheid van een winkelformule gericht op de verkoop van haarverzorgingsproducten. Vanwege de positieve uitkomst van dit onderzoek richt de man een holding met een werkmaatschappij, een bv, op. De bv exploiteert de nieuwe winkelformule. De bank is bereid de benodigde (her)financiering te verlenen mits de man via zijn vof een rekening-courantkredietovereenkomst met de bv sluit. Uiteindelijk blijkt de nieuwe winkelformule toch niet zo’n succes en besluit de man zijn vordering op de bv af te waarderen. De inspecteur stelt dat deze waardedaling niet aftrekbaar is van de ondernemingswinst omdat de lening onzakelijk is. Hij wijst op de verliezen die de bv heeft geleden en het ontbreken van een formele zekerheidstelling en opgesteld aflossingsschema. Ook betaalt de bv de rente niet, maar laat zij deze bijschrijven op de schuld. Maar de rechtbank is niet overtuigd. Bij het aangaan van de rekening-courantovereenkomst mocht de man verwachten dat de nieuwe winkelformule een succes zou zijn. Dat dit later blijkt tegen te vallen, is kennis achteraf. Bovendien is de schuldenaar een nieuwe, pas opgerichte bv zonder besmet verleden. Zelfs als een bank onder deze omstandigheden niet bereid is om een lening tegen een winstonafhankelijke vergoeding te verstrekken, is een andere derde daartoe misschien wel bereid. De rechtbank oordeelt dat de lening op het moment van aangaan zakelijk was.
De inspecteur stelt vervolgens dat de jaarlijkse toenamen van het rekening-courant afzonderlijke, nieuwe leningen vormen. Per nieuwe lening wil hij de (on)zakelijkheid toetsen. Ook hierin gaat de rechtbank niet mee. De jaarlijkse toename volgt uit de rekening-courantovereenkomst, die een maximaal te lenen bedrag vermeldt. Overigens kan deze ene lening later alsnog onzakelijk worden. Maar de rechtbank oordeelt dat de Belastingdienst onvoldoende feiten aandraagt om het onzakelijk worden van de lening aannemelijk te maken. Startende ondernemingen lijden wel vaker verliezen in de eerste jaren. Een schuldeiser handelt dan niet meteen onzakelijk als hij geen incassomaatregelen neemt. Bovendien was de bv tenminste tot en met het jaar 2007 solvabel genoeg om de schuld te voldoen. Tegen de tijd dat het treffen van incassomaatregelen wel logisch was, had de bv de winkelactiviteit aan een derde verkocht om de schade te beperken. Voor de vof was dit een voldongen feit. Verdere incassomaatregelen zouden niets opleveren. Een derde zou op dezelfde manier hebben gehandeld, zo meent de rechtbank. Aangezien de lening via de rekening-courant steeds zakelijk is gebleven, mag de man zijn vordering afwaarderen ten laste van zijn ondernemingswinst.
Bron: Rb. Gelderland 29-05-2019