Feiten en omstandigheden bij uitkering relevant

Volgens de Hoge Raad is voor de beoordeling van de fiscale kwalificatie van een ontvangen uitkering de aard en inhoud van de overeenkomst op het uitkeringsmoment relevant. Verzekerde en verzekeringsmaatschappij kunnen de overeenkomst aanpassen, zodat vanaf dat moment niet langer sprake is van een levensverzekering.
Een vrouw sluit op 16 maart 1993 een vaste termijnverzekering af en is de verzekerde. De vrouw of haar erfgenamen hebben altijd recht op de uitkering uit de verzekering op de einddatum. Op 16 maart 2013 heeft de verzekeringsmaatschappij € 24.780 uitgekeerd. Voor wat betreft de premiebetaling is bij aanvang van de verzekering bepaald dat premies zijn verschuldigd tot de einddatum van de verzekering of tot de premievervaldag volgend op het overlijden van de vrouw. Op 16 maart 1995 heeft de vrouw de polis premievrij gemaakt. Volgens de inspecteur is uitkering in 2013 voor een deel belast.
Hof Amsterdam heeft beslist dat sprake is geweest van een uitkering uit een levensverzekering. Volgens het hof is doorslaggevend wat de vrouw en de verzekeringsmaatschappij bij het afsluiten van de verzekering overeen zijn gekomen. Toen zijn partijen overeengekomen dat de premiebetaling afhankelijk is van het in leven zijn van de vrouw.
De Hoge Raad is het niet eens met het oordeel van het hof. De fiscale beoordeling van een uitkering is afhankelijk van de aard en inhoud van de overeenkomst waaruit die uitkering voortkomt. Het is heel goed mogelijk dat een overeenkomst van karakter verandert. Mogelijk is bij aanvang sprake van een levensverzekering. Dit omdat de premiebetaling afhankelijk is van het in leven zijn van de verzekerde. Als partijen de overeenkomst aanpassen kan het zijn dat de overeenkomst geen enkel element van overlijdensrisico meer bevat. Op dat moment is er geen verzekering meer, er is dan een valutatermijncontract of een spaarcontract. De Hoge Raad verwijst de zaak naar Hof Den Haag voor een onderzoek naar de aard en inhoud van de overeenkomst tussen de vrouw en de verzekeringsmaatschappij.
Bron: HR 04-09-2020, nr. 19/03758